atipik otizm ne demek?

Atipik otizm, otizm spektrum bozukluğu (OSB) alt tiplerinden biridir. Ancak, DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition) ve ICD-11 (International Classification of Diseases, 11th Revision) gibi güncel tanı kılavuzlarında artık "atipik otizm" terimi kullanılmamaktadır. Bu tanı, daha önce OSB tanısı için gereken sosyal etkileşim ve iletişim belirtilerinin tam olarak karşılanmadığı, ancak yine de önemli kısıtlamaların ve tekrarlayıcı davranışların bulunduğu bireyler için kullanılıyordu.

Özetle, atipik otizm olarak sınıflandırılan çocuklar ve yetişkinler, aşağıdaki özelliklere sahip olabilirlerdi:

• Sosyal etkileşim ve iletişimdeki belirtiler OSB kriterlerini tam olarak karşılamaz: Örneğin, sosyal beceriksizlik gösterebilirler ancak bu belirtiler tam anlamıyla veya sürekli olarak mevcut olmayabilir. Ya da belirli durumlarda sosyal etkileşimde bulunabilir ancak genel olarak zorluk yaşayabilirler. İletişimde ise gecikmiş dil gelişimi veya alışılmadık iletişim tarzları olabilir ancak yine de OSB kriterlerini tamamen karşılamayabilirler.

• Sınırlayıcı ve tekrarlayıcı davranışlar: Tipik OSB'de görüldüğü gibi, kısıtlı ilgi alanları, tekrarlayıcı hareketler, takıntıları ve rutinlere bağlılık gibi davranışlar gösterirler.

• Belirtilerin çocukluk döneminde başlaması: OSB gibi, belirtilerin erken çocukluk döneminde ortaya çıkması gerekir.

Günümüzde, bir bireyin özelliklerini değerlendirirken, atipik otizm tanısı yerine, özgül belirtilerine ve işlevsellik düzeyine odaklanılır. Bu, tanının daha net ve bireye özgü olmasını sağlar. Örneğin, birey Asperger sendromu, yüksek işlevli otizm veya belirtileri daha yaygın ve ciddi olan bir otizm spektrum bozukluğu tanısı alabilir.

Sonuç olarak, "atipik otizm" artık resmi bir tanı değil, daha çok OSB tanısı alınamayan ancak OSB'ye benzer özelliklere sahip bireyleri tanımlamak için tarihsel olarak kullanılmış bir terimdir. Günümüzde, OSB tanısı daha kapsamlı bir değerlendirmeyle konulmakta ve belirtilerin şiddeti ve bireyin işlevselliği detaylı bir şekilde incelenmektedir.